Beroep en werkveld van de Cinematographer

Een Cinematographer organiseert de waarneming van de toeschouwer door middel van licht en kleur, vorm en beweging.

In het geval van een fictie productie of commercial integreert hij de gegevens en de mogelijkheden van geluidsontwerp, montage, production design en visual effects (vfx)  in de visuele aanpak. Cinematographers werken vooral als zelfstandig ondernemer in het beroepsveld. Nog steeds is het opnemen van beeld de kerntaak van dit beroep. Dat betekent dat hij of zij in de voorbereiding van de opnamen uitgebreide besprekingen voert met de regisseur, de production designer en de vfx supervisor met de producent en de post-production coördinator en vaak ook met de editor en de sound designer. Vervolgens maken de regisseur en de cinematographer een decoupage opzet en leggen daarmee de basis voor de shotlist. Daarnaast bedenkt hij in overleg met de gaffer (hoofd-belichter) de stijl en de aanpak voor het licht, zowel op productieniveau als op scène niveau. De logistiek van de productie wordt doorgenomen met de beoogd opnameleider de uitvoerend producent en het licht departement onder aanvoering van de gaffer.

Tijdens de draaiperiode is de cinematographer één van de vaste punten op een set. Naast de regisseur en de opnameleider is de cinematographer verantwoordelijk voor de voortgang op de set. Alles wat van tevoren is besproken, moet tijdens de opnameperiode worden gerealiseerd en daarbij is de cinematographer van cruciaal belang. Tenslotte is er een aanzienlijk digitaal postproductie traject dat zich over een flinke periode kan uitstrekken. Na de beeldmontage is de cinematographer weer present om het beeld de glans en glorie te verschaffen in samenwerking met een geoefend colorist. Sinds de mogelijkheden tot beeldbeïnvloeding in het digitale domein sinds het begin van deze eeuw exponentieel zijn toegenomen, geldt dat ook voor de tijd die aan de beeldbewerking moet worden besteed door de cinematographer. Dat stelt weer andere en nieuwe eisen aan de beroepsbeoefenaar, die zich ook meer moet bezighouden met de digitale afwerking. Waarschijnlijk leidt dit in de toekomst tot een nieuw specialisme, dat is afgeleid van de cinematography en daar nauwe banden mee onderhoudt. Wij zullen ons daar zowel technisch als inhoudelijk nog meer mee bezig moeten gaan houden.

Onze alumni zijn doorgaans op hoog niveau aan de slag met de verwezenlijking van allerhande fictie projecten in een groot aantal genres. Diverse cinematography studenten uit voorgaande jaren hebben een uitstekend bestaan opgebouwd als gaffer bij interessante producties.

Verder is er een aan fictie verwante tak van sport waar serieus geld wordt verdiend en waar menig cinematographer een goed belegde boterham verdient. Commercials zijn het reddingsvlot van de Nederlandse Filmindustrie. Zoals gezegd veel cinematographers van naam draaien schitterend vormgegeven commercials voor de meest uiteenlopende producten. Veel Nederlandse cinematographers zijn graag geziene verschijningen op buitenlandse commercial sets.

De documentaire routine is onder invloed van de beschikbare en betaalbare apparatuur ook sterk aan het veranderen. Omdat de budgetten voor documentaires toch al niet erg hoog waren, is er een trend ontstaan om documentaires door een eenpersoons crew te laten maken. Daaraan willen we niet meedoen, omdat de kwaliteit te zeer onder druk komt te staan. Juist de samenwerking en de inherente  tegenspraak die een meerpersoonscrew oproept, kan alleen maar ten goede komen aan de productie. De cinematographer is een enkele uitzondering daargelaten, niet in staat om zowel geluid als camera te bedienen. Daar hebben zowel de cameravoering als het geluidsconcept onder te lijden. Verder is het juist in een documentaire situatie buitengewoon gunstig als de regisseur niet gehinderd wordt door technische besognes en het overzicht kan bewaren over de inhoud. Een documentaire crew bestaat dus bij voorkeur uit minimaal drie personen. De studierichting cinematography richt zich dus op de cinematografisch vormgegeven documentaire, waarbij de synthese tussen geluid en beeld een beleving doet ontstaan bij de toeschouwer die uitstijgt boven het alledaagse. Ook bij documentaires is een goede voorbereiding noodzakelijk. Die voorbereiding is vaak minder langdurig dan bij fictie, maar zeker niet minder intensief, omdat de cinematographer zich de visie van de regisseur op het onderwerp eigen moet maken. Daardoor kan hij of zij adequaat reageren wanneer er een onverwachte keuze opdoemt tijdens het opnemen. Bovendien moet de cinematographer tijdens de opnameperiode regelmatig met de andere crewleden evalueren of het gedraaide materiaal voldoet aan de gestelde norm. Tenslotte moet ook hier in het nabewerkingtraject de nodige tijd worden besteed aan de kleurafwerking en het digitaal gladstrijken van oneffenheden.

Delen